Regering zet belangrijke stap naar één overheidscloud voor alle federale overheidsdiensten

De ministerraad heeft vandaag op voorstel van vicepremier en minister van Digitale Agenda en Telecom Alexander De Croo de krachtlijnen goedgekeurd voor één grote Government Cloud, kortweg G-Cloud. Dat project zal verschillende ICT-diensten van de federale overheidsdiensten samenbrengen. Bedoeling is om schaaleffecten te creëren, efficiëntiewinsten te boeken en kosten te besparen.

Het project heeft zijn oorsprong in het cloud-project binnen de sociale zekerheid om ICT-infrastructuur te delen. Dat cloud-project sleepte vorige week nog de jaarlijkse eGov-Award van Agoria in de wacht. Een intense samenwerking tussen het eHealth platform, de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering en de Federale Pensioendienst zorgde in 2016 al voor een daling van de kostprijs van virtuele servers met 12% en van de kosten voor opslag met 40%.

Verregaande samenwerking

Verschillende federale overheidsdiensten stappen in in de G-Cloud: de FOD Sociale Zekerheid, Fedict, de FOD Economie, de FOD Financiën en en de FOD Binnenlandse Zaken. In de toekomst wordt de samenwerking zeker uitgebreid met onder meer de FOD Justitie, het Nationaal Geografisch Instituut en de Regie der Gebouwen. Op termijn zal instap verplicht worden op basis van het comply or explain-principe (zie verder).

Elk van deze overheidsdiensten bouwt, onderhoudt en opereert vandaag eigen ICT-systemen. De ICT-diensten die kunnen worden gedeeld zullen gemeenschappelijk aangeschaft, beheerd en onderhouden worden. Concreet komt er een samenwerking op het vlak van de basis-ICT-infrastructuur zoals datacenters, servers, netwerken, systeemsoftware, ontwikkelingsplatformen, standaardcomponenten en –toepassingen.

Minder versnippering, lagere kosten

De eengemaakte overheidscloud zal gebaseerd zijn op het as a service-model, waarbij elke overheidsdienst niet langer eigen datacenters, eigen hardware en eigen basissoftware aanschaft, beheert en onderhoudt. In het nieuwe model gebeurt dat samen. Hierdoor dalen de kosten omdat er veel minder versnippering is. Ook door de beschikbare capaciteit op elk moment optimaal te benutten en niet af te stemmen op de eigen piekcapaciteit worden kosten bespaard.

Men kan het vergelijken met energievoorziening: niet elke gebruiker heeft een eigen centrale voor het opwekken van energie, die voldoende energie oplevert wanneer de benodigde capaciteit het hoogst is, en voor de rest deels onbenut blijft. Er is een gecoördineerd systeem voor het opwekken en verdelen van energie, en iedereen gebruikt en betaalt de energie wanneer hij/zij ze nodig heeft. In een ICT as a service-model is dat ook zo voor ICT-capaciteit. Net zoals een energiegebruiker niet weet vanuit welke opwekkingscentrale de energie afkomstig is, weet een gebruiker van ICT-capaciteit in een as a service-model ook niet noodzakelijk welke computers met welke softwarelicenties in welke datacenters hij gebruikt.

Op termijn verplichte instap

De ministerraad gaf ook goedkeuring aan het principe van comply or explain voor de verdere uitrol van de G-Cloud. Om echt te kunnen profiteren van het beschikbare potentieel moet de G-Cloud evolueren naar een standaardaanpak voor overheidsdiensten. Daarom wordt de instap in de G-Cloud op een bepaald moment verplicht. Dat tijdstip van verplichte instap zal worden bepaald in functie van de lopende engagementen en de nodige migratie-inspanningen. Overheidsdiensten die de instap afwijzen zullen daarvoor een overtuigende business case moeten kunnen voorleggen.

De ministerraad keurde ook het principe re-use vs buy vs build (hergebruik – aankoop – bouw). Bij het zoeken naar een oplossing zal steeds geijverd worden om zoveel mogelijk bestaande oplossingen gecreëerd door overheidsinstellingen opnieuw te gebruiken. Dit zal in het overgrote gedeelte van de gevallen de goedkoopste oplossing zijn. Indien dit niet lukt, zal gezocht worden op de markt naar bestaande oplossingen die kunnen aangekocht worden (buy). Slechts in laatste instantie zal gestart worden met een eigen gebouwde oplossing (build). Dit basisprincipe is ingegeven door de zoektocht naar synergieën, naar de beste total cost of ownership (TCO) en naar het laagste risico of, anders uitgedrukt, naar de hoogste kans op succes.

Nieuwe Digital Transformation Office

Het nieuwe Digital Transformation Office, waarvan de oprichting door de ministerraad ook werd goedgekeurd vandaag, zal een centrale rol spelen in de ondersteuning van de uitrol van de G-Cloud. Het Digital Transformation Office zal verantwoordelijk zijn voor de digitale transformatie van de federale overheid. De organisatie zal een centrum van excellentie en innovatie zijn op het gebied van de nieuwe digitale technologieën en het gebruik van gegevens. Het zal onder meer driemaandelijks moeten rapporteren aan de regering over de vooruitgang van het project.