Vicepremier Alexander De Croo over lagere belastingen, de begroting en de plannen van de overheid

Hoe gaat het met Alexander De Croo?
Zeer goed. Ik heb de mooiste job die er bestaat. Vicepremier en boeiende departementen. Ontwikkelingssamenwerking,
Digitale Agenda, Telecommunicatie en Post. En dat in de meest denkbare liberale regering. Ik beschouw dit als een voorrecht.

Vindt u dat u een mooie portefeuille heeft? Wat moeten we ons voorstellen bij Digitale Agenda?
Dat is de economie van de toekomst. Volgens de Europese Commissie zorgt de digitale economie tegen 2020 voor 3,8 miljoen extra jobs. Het komt er voor ons land op aan een zo groot mogelijk deel van die taart binnen te rijven.

Er was deze week nochtans een studie die stelt dat de digitale evolutie jobs vernietigt?
Het is net zoals met de opkomst van de weefgetouwen, of van de tractor. Die vernietigden ook jobs. Dat is niet juist. De technologische evolutie zorgt ervoor dat jobs veranderen. Voor elke 2 jobs die verdwijnen komen er 5 nieuwe bij. Maar daar zijn wel inspanningen voor nodig. Scholing en herscholing zijn belangrijk. Digitale Agenda
is veel meer dan telecommunicatie en e-commerce. Het gaat over sectoren die transformeren, over nieuwe businessmodellen.

Geef eens een voorbeeld?
Neem nu de taxisector met UBER (een internetonderneming die personenvervoer aanbiedt via een mobiele app met taxi- én privéchauffeurs, red.). Je kunt twee houdingen aannemen: het mag of het mag niet. Het juiste antwoord ligt tussenin. Je moet een wettelijk kader creëren dat sociale, fiscale en andere regels oplegt. We zijn daar mee bezig. In San Francisco nemen nu drie keer meer mensen de taxi dan vroeger. Dat schept kansen op klein ondernemerschap voor mensen die in de reguliere economie moeilijk aan een job geraken. Ik denk ook aan hoe Amsterdam met Airbnb omgaat (een digitale marktplaats waarmensen over de hele wereld online of via een app verblijfsaccommodaties kunnen boeken, red.). Ze geven de nieuwe economie een plaats.

Wat is uw balans van vier maanden regering Michel?
Ik merk een paar verrassingen. Zo werd een moeilijke rol voorspeld voor de MR. Het tegengestelde doet zich voor. De liberalen zijn vol zelfvertrouwen. Ze voelen zich ook enigszins vrijer, nu ze verlost zijn van de PS. Premier Michel wordt elke week sterker, en hij wordt meer en meer geapprecieerd. Het is de PS die peiling na peiling klop
krijgt.

Er wordt ook veel ruzie gemaakt binnen de meerderheidspartijen.
Ik kan niet ontkennen dat er af en toe een kleine golfslag is. Maar dat maakt elke nieuwe regering mee. Die moet zich “zetten”. Vergeet ook niet dat er veel nieuwe mensen in de regering zijn gekomen met partijen die tot nu toe nog nooit in de federale meerderheid zaten. Dat is dus wat zoeken. Maar vergis u niet. Onder de waterlijn is er reeds heel veel gebeurd. Ik denk aan de radicalisering, aan het sociaal overleg, de horeca, de tax shift, de hervorming van de energiemarkt. Ik voorspel dat het maand na maand zal beter worden.

Wat is het verschil met de regering Di Rupo?
De regering-Di Rupo keek vooral naar wat praktisch haalbaar was. Waar is een compromis mogelijk tussen de verschillende programma’s? Dat resulteerde vaak in maatregelen met wolfijzers op. Nu worden duidelijkere keuzes gemaakt, vooral sociaaleconomisch, met een premier die de lijnen uitzet. Deze regering heeft een scherper profiel dan de vorige.

Is de NVA een goede regeringspartner?
Ik zou niet weten waarom niet. Neem nu het veiligheidsthema, vooral N-VA-departementen. Heel actueel en delicaat. We hebben daar met alle partners samen de juiste beslissingen genomen. Niet in overdrive, maar toch doeltreffend.
De bevolking lijkt de aanpak van de regering te appreciëren.

Gedraagt Bart De Wever zich als een schaduwpremier, zoals wordt beweerd?
Neen. Hij speelt zijn rol als partijvoorzitter, zoals de anderen dat ook doen. Het is toch niet abnormaal dat zij waken over de uitvoering van het regeerakkoord? Maar dat zal maand na maand afnemen. Deze regering zal hoe langer hoe meer een eigen dynamiek krijgen.

De Open Vld bleef de afgelopenweken opvallend afwezig in de politieke ruzies.
Het is een bewuste keuze om conflicten niet op het publieke forum uit te vechten. Oplossingen komen aan tafel tot stand. In een liberale regering is het onze rol om een stabiliserende factor te zijn.

Wanneer NVA geen probleem is, ligt het dan aan CD&V?
Maar waaromzoekt u naar problemen?

Omdat er constant wordt gevochten. Over de tax shift, over de para’s op straat. Dat vinden wij toch niet uit?
Ik zal niet ontkennen dat er wat onwennigheid en nervositeit is geweest. Vooral bij CD&V, door de sociale onrust. Ik heb daar tot op zekere hoogte nog begrip voor.Maar met het sociaal akkoord dat we nu hebben bereikt moet dat wegebben. We zitten nu in een andere situatie, de rust moet weerkeren en we moeten nu vooruitkijken.

Laat ons beginnen met de begrotingscontrole?
Zowel de Europese Commissie als de OESO zeggen dat het met ons land de goede richting uitgaat. Ons tekort komt uit op 2,6 procent. Dat is een enorme stap vooruit.We zijn te lang rond de 3 procent blijven hangen. Dat was zoals een bal op het water. Je duwt die onder, maar even later komt die weer bovendrijven. Nu zijn we definitief uit de gevarenzone. Met de begrotingscontrole moeten we kijken waar er nog bijsturingen nodig zijn.

Veiligheid, justitie en defensie vragen meer middelen. Waar gaat u het geld halen?
Ons uitgangspunt is dat de overheid minder moet uitgeven. Als we echt de belastingen willen verlagen, dan moet de overheid minder uitgeven. Het besparingstraject moeten we aanhouden. Dat is voor geen enkel departement gemakkelijk. Ik bespaar op Ontwikkelingssamenwerking 270 miljoen tegen 2019. Maggie De Block heeft een akkoord met de dokters en de mutualiteiten bereikt zonder dat ze één euro heeft bijgevraagd. We moeten kijken waar we de prioriteiten leggen, ook voor veiligheid.

Komt er met de begrotingscontrole ook een tax shift, zoals CD&V vraagt?
Ten eerste moeten we kijken welke lasten we moeten verlagen. Voor ons moet de economie meer zuurstof krijgen. Dat betekent een lastenverlaging voor de ondernemingen en voor wie werkt. Ten tweede moeten we kijken wat een fiscale hervorming moet inhouden. Voor mij is een vereenvoudiging essentieel. Te veel regels leiden tot fiscale spitstechnologie die alleen de rijken kunnen betalen. Dat is asociaal. Een belastinghervorming moet op drie zaken inzetten: fraude-ongevoelig, gemakkelijk inbaar, en uniform voor iedereen. Kunnen we dat in twee maanden klaar krijgen? Ik denk dat de fiscale hervorming meer tijd zal vragen dan de begrotingscontrole. We moeten oppassen voor steekvlamfiscaliteit, zoals onder de vorige regering met de fairness tax, de bedrijfsauto’s, de liquidatiebonus. Niet de gelukkige beslissingen. We mogen een fiscale hervorming niet laten drijven op emotionaliteit.

Die tax shiftoperatie, over hoeveel geld gaat het dan?
Laat ons eerst de begrotingscontrole afwachten. Maar voor mij gaat het in de eerste plaats om een verlaging van de belastingen, meer dan om een verschuiving.

Komt er een vermogenswinstbelasting?
Verwacht van mij niet dat ik daar een publieke discussie over voer. Dat moet intern, binnen de meerderheid gebeuren.

U zult iéts moeten doen.
Meer belastingen op inkomens uit kapitaalworden breed gedragen binnen de bevolking. De fiscale piraterij moet eruit. Dat is voor mij heel duidelijk. Ik denk nu aan het genre Swiss Leaks. Maar iemand die zijn hele leven heeft gewerkt, een huis heeft afbetaald en wat centen op een spaarboek heeft, moeten we die meer gaan belasten? Dat lijkt mij geen goed idee. Dat zal paniekreacties in de economie veroorzaken. Een eerlijkere belasting is voor mij een lagere belasting.

Wilt u alleen de patronale lasten verminderen, of ook de personenbelasting?
Allebei. Er is afgesproken dat tegen 2017 de loonhandicap sedert 1996 moet zijn weggewerkt. Nadien moeten we nog verder gaan. Tegelijk moeten we ervoor zorgen dat de mensen netto meer overhouden. Dat staat in het regeerakkoord. Het inkomensverschil tussen werken en niet werken moet groter worden.

Wil u de werkloosheidsuitkeringen beperken in de tijd?
Wij zijn voor, maar het staat niet in het regeerakkoord. Dus leggen wij het nu ook niet op tafel.

Hoeveel moet de personenbelasting omlaag?
Het heeft geen zin om die lat nu te leggen. Dat bemoeilijkt alleen de discussie. Ik wil resultaat halen. Maar het moet meer dan 2 euro per maand zijn. Vanaf dit jaar houden de loontrekkenden 10 à 20 euro per maand meer over. Met dat soort maatregelen moeten we verder doen.

Volgens Luc Coene, gouverneur van de Nationale Bank, is dat geen goed idee. Niet alleen onze brutolonen zijn te hoog, ook de nettolonen.
Onze productiviteit is bij de hoogste van Europa. Bovendien komen we uit een periode van 3 jaar loonblokkering. Dan vind ik dat er het vierde jaar iets bijmag.

Moet de btw omhoog?
(lacht uitbundig) U blijft maar proberen.

De Open Vld moet daar toch een mening over hebben? Of niet?
Nogmaals, ik help de zaken niet vooruit door daar nu uitspraken over te doen. Mijn prioriteit is minder uitgeven. Dan kun je ook minder belasten. Indien het alleen van mij zou afhangen zou ik de begrotingscontrole louter met besparingen afhandelen.

De privatiseringen van bpost en Belgacomkunnen de begroting en de schuldafbouw ook helpen.
Mijn eerste uitgangspunt is niet wat kunnen die opbrengen? We moeten kijken wat goed is voor de consument. Hoe kan die de beste dienstverlening en goede producten aan lage prijzen krijgen? De invalshoek is de markt en de burger, niet het bedrijf. Bpost doet nu al enorme inspanningen. Wie zou ooit gedacht hebben dat bedeling op zondag mogelijk was, mét akkoord van de vakbonden? Bovendien is er slechts één gezonde manier om de schuld af te bouwen: dat is een begroting in evenwicht. Het verkopen van onze kroonjuwelen is niet dé oplossing.