Verplichte ethische codes bij alle ngo’s
Vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo vraagt aan de drie Belgische Oxfam-organisaties om hun integriteitsbeheer op een aantal punten te versterken. Hij doet dat na een externe doorlichting van de organisaties in de nasleep van de misbruikschandalen bij de Britse tak van Oxfam. Er komt ook een integriteitscharter voor de hele ngo-sector. Die verplicht elke ngo tot het opstellen van een ethische code, het installeren van een vertrouwelijk meldpunt en het organiseren van vorming en opleiding rond integriteit.
In de nasleep van de misbruikschandelen van de Britse tak van Oxfam gaf minister De Croo de opdracht tot een externe doorlichting van de drie Belgische Oxfam-organisaties.
Reeks verbeterpunten
Uit de doorlichting blijkt dat de drie Belgische Oxfam-organisaties het belang van integriteitsbewaking onderkennen en al een hele reeks preventieve en handhavende beheersmaatregelen hebben uitgewerkt.
Op een aantal punten is er echter nog werk:
- De bestaande gedragscode moet ook van toepassing worden gemaakt op vrijwilligers die bij de drie Oxfam-organisaties aan de slag zijn.
- Er moet meer informatie komen waar klokkenluiders binnen Oxfam terechtkunnen. De Belgische Oxfam-organisaties beschikken niet over een eigen klokkenluidersprocedure voor morele integriteitsschendingen, maar maken daarvoor gebruik van de Whistle blowing-line die door Oxfam International is opgezet.
- De drie Belgische Oxfam-organisaties beschikken vandaag al over eenrisicobeheerssysteem waarvan corruptie en fraude een duidelijk onderdeel zijn. Morele integriteit moet hierin een duidelijkere plaats krijgen en er moeten fijnmazige interne beheersmaatregelen worden uitgewerkt.
- De doorlichting stelt zich ook de vraag of de inspanningen inzake integriteit niet op een meer gecentraliseerde wijze dienen te gebeuren, in plaats van door de drie Belgische Oxfam-organisaties afzonderlijk.
Minister De Croo vraagt nu aan de drie Belgische Oxfam-organisaties om grondig werk te maken van de aanbevelingen van deze externe doorlichting.
Strengere integriteitsregels
Daarnaast verstrengt minister De Croo ook de integriteitsverplichtingen voor alle ngo’s en dit in overleg met de ngo-sector. Ook alle andere Belgische ontwikkelingsorganisaties zoals Enabel, BIO en de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (FOD Buitenlandse Zaken) zullen het charter moeten ondertekenen. Het charter verplicht alle organisaties tot het uitwerken van een ethische code en tot het investeren in bewustmaking en opleidingen rond integriteit. Daarnaast moeten ze ook regelmatig controles doen, een vertrouwelijk advies- en meldpunt installeren en jaarlijks rapporteren over de opvolging van klachten.
Minister De Croo had reeds voor de wantoestanden en misbruikverhalen bekend werden het belang van integriteit naar voor geschoven. Zo werd het principe van integriteit uitdrukkelijk ingeschreven in de nieuwe regelgeving van 2016 voor de niet-gouvernementele samenwerking. In 2017 werd een beleidsuitvoeringsrichtlijn rond integriteit uitgewerkt en in januari 2018 werd een Task Force Integriteit opgericht, waarin alle Belgische actoren van de Belgische ontwikkelingssamenwerking vertegenwoordigd zijn.
Deze Task Force Integriteit heeft intussen ook een plan van aanpak uitgewerkt voor gezamenlijke opleidingen, voor de creatie van een centraal meldpunt en voor een kadercontract voor integriteitsadvies waarop alle actoren een beroep kunnen doen.
